آیا واقعا کمک‌کننده است؟

از معرفی و شناخته‌شدن هنردرمانی در اواسط دهه ۱۹۰۰، هنردرمانی نقش مهمی در برطرف‌کردن طیف وسیعی از علائم بهداشت روانی در مردم داشته است.

کلی لینچ[۱]، مشاوری با مدرک بهداشت روان و درمانگر هنری در سیاتل، توضیح می‌دهد که هنردرمانی می‌تواند به شما کمک کند که درک عمیق‌تری از خود داشته باشید –هم از طریق طی‌کردن فرآیند خلاقانه و هم نتیجه‌ای که از انجام کار هنری حاصل می‌شود.

لینچ می‌گوید: «فرایند خلاقانه، دیدگاه‌های جدیدی را رواج می‌دهد که فراتر از ساختار زبان است. هنر از استعاره، نمادگرایی و افکار پویا برای نشان‌دادن تجربیات انسانی به گونه‌ای استفاده می‌کند که زبان نمی‌تواند. این امر به ویژه برای کسانی اهمیت دارد که احساس می‌کنند از لمس و درک خویشتن دور افتاده‌اند.

طراحی اثر مارک روتکو

در پایین، نتیجه تحقیقاتی آمده که ثابت می‌کند هنر، بر کاهش اضطراب موثر است:

- در یک تحقیق محلی در سال ۲۰۰۷، شرکت‌کنندگان ده مورد از مهم‌ترین نگرانی‌های خود را لیست کردند و پس از آن تعدادی از شرکت‌کنندگان ۲۰دقیقه را به طراحی‌کردن مشغول شدند و تعدادی به مرتب‌کردن آثار هنری پرداختند. شرکت‌کنندگانی که زمان خود را صرف طراحی کردند، بهبود بیشتری در علائم منفی خلقی داشتند.

- در یک تحقیق محلی در سال ۲۰۱۶ بزرگسالانی که در ۲۵دقیقه هنردرمانی (مجسمه‌سازی با گل، نقاشی با ماژیک، کولاژ یا تکه‌چسبانی) شرکت کردند، پس از تمرین احساس آرامش بیشتری می‌کردند و سطح پایین‌تری از هورمون استرس (کورتیزول) داشتند.

- همچنین تحقیقات انجام‌شده در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که رنگ‌آمیزی‌کردن از راه‌های تسکین و کاهش اضطراب است. راهی که به خصوص برای دانش‌آموزان می‌تواند مفید واقع شود.

اثر فرانسیس بیکن

هنر چرخه نشخوار فکری را قطع می‌کند.

اضطراب نشخوار فکری به همراه دارد و اگر جلوی آن گرفته نشود به چرخه معیوبی تبدیل می‌شود که تمامی ندارد. گاهی به نظر می‌رسد که رفع نگرانی‌های مشابه می‌تواند به شما در یافتن راه‌حلی برای آن‌ها کمک کند اما دور زدن افکار مشابه و اضطراب‌زا فقط ناراحتی شما را بیشتر می‌کند. نقاشی، رنگ‌آمیزی یا خط‌خطی‌کردن راهی‌ست تا برای خودتان دور از افکاری که آزاردهنده‌اند، فضایی باز کنید.

هنر به شما کمک می‌کند «شیفتگی» خود را پیدا کنید.

تَچان، غرقگی یا شیفتگی(flow)، بهترین نوع درگیری ذهنی و تمرکز است. در وضعیت شیفتگی، شما ممکن است حس کنید کاملا در کاری که انجام می‌دهید غرق شده‌اید تا جایی که متوجه حواس‌پرتی‌های بیرونی و افکار مزاحم نمی‌شوید. برخی کارشناسان معتقداند این حالت کمک زیادی به کاهش استرس و افزارش سلامت و خلاقیت می‌کند. راه‌های زیادی برای وارد شدن به تَچان و شیفتگی وجود دارد اما طراحی یا رنگ‌آمیزی برای شروع بهترین راه هستند. فوت‌وفن دستیابی به شیفتگی در این است که شما فعالیتی را پیدا کنید که شما را به اندازه‌ی کافی به چالش بکشد و در عین حال شما برای بهره‌مندی از آن به توانایی‌های خاص هنری نیاز ندارید.

اثر مارک روتکو

خط‌خطی‌کردن

برای خط‌خطی‌کردن و کشیدن طرح‌های از پیش ‌تعیین ‌نشده، شما فقط به یک دفتریادداشت و یک خودکار یا مداد نیاز دارید. وقتی اضطرابتان شروع می‌شود یا وقتی احساس می‌کنید استرس دارید دفتریادداشت خود را بیرون بیاورید و انگشتان خود را آزاد بگذارید تا هرچه می‌خواهند آزادانه بکشند. علاوه‌براین‌که به آرامش شما کمک می‌کنند، اگر سعی کنید با خط‌خطی‌کردن افکار خود را بیان کنید، مزایای دیگری نیز برای شما خواهد داشت.

رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که از طراحی یا رنگ‌آمیزی برای کاهش اضطراب بیشترین نتیجه را بگیرید:

در لحظه حضور داشته باشید.

ـ مکانی آرام پیدا کنید که در آن چیزی حواس شما را پرت نکند و بتوانید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای طراحی یا رنگ‌آمیزی وقت بگذارید. موسیقی آرام، در همراهی با طراحی‌کردن می‌تواند به در اثربخشی طراحی‌کردن بسیار موثر باشد. سعی کنید حین انجام این تمرین تلویزیون را خاموش کنید و تلفن خانه، تلفن همراه یا هر عامل حواس‌پرت‌کننده دیگر را از خود دور کنید. اگر با تلفن همراه‌تان موزیک گوش می‌دهید می‌توانید آن را روی حالت Not disturbing mood بگذارید تا پیام‌ها و اعلان‌ها به شما نشان داده نشود. این حق را به خودتان بدهید که برای ۳۰دقیقه فقط و فقط با خودتان باشید و تنها باشید.

ـ سعی کنید مداد، مدارنگی یا پاستلی که در دست دارید را احساس کنید و به آن توجه کنید. این‌که حرکتش روی کاغذ چه‌طور به نظر می‌رسد و چه اثری روی کاغذ می‌گذارد.

ـ به جای این که ذهن خود را درگیر شک‌کردن به مهارت‌هایتان کنید، روی روند خلاقانه خود تمرکز کنید.

ـ از هر آن‌چه می‌دانید استفاده کنید. اگر از قبل عادت داشته‌اید خط‌خطی کنید یا طرح‌های تصادفی ساده بکشید، لازم نیست راه‌های جدید را امتحان کنید و می‌توانید همان را ادامه دهید.

بسیاری از درمانگران هنر معتقداند که این روش‌ها ممکن است به تنهایی اضطراب‌های جدی یا مداوم را تسکین ندهند و یک درمانگر آموزش‌دیده در استفاده از ساید گزینه‌های درمانی که برای شخص شما مناسب باشد، می‌تواند به شما کمک کند.

اثر فرانسیس بیکن