جان لنون: نواختن با مداد

برگی از دفتر طراحی جان لنون

پیش از این که جان لنون اولین گیتارش را به دست بگیرد، یعنی دقیقا تا پیش از این که زندگی او با نت‌ها و ریتم‌ها و آواها گره بخورد و اولین گروه موسیقی‌اش را تشکیل دهد، یک نقاش بود. نقاشی اولین عشق لنون بود و طراحی‌کردن برای او عادتی جدایی ناپذیر. عشقی که حتی بعد از تشکیل‌دادن اولین گروه مسیقی‌اش، Quarrymen (که تا سال ۱۹۶۰ به گروه بیتلز تبدیل شد) تا آخر عمرش ادامه داشت و تا زمان مرگ از طراحی‌کردن دست نکشید.

طراحی جان لنون

طراحی جان لنون برای کاور یکی از آلبوم‌های بیتلز

طراحی جان لنون برای کاور یکی از آلبوم‌های بیتلز

لنون در کشیدن طراحی‌های خطی مهارت به‌خصوصی داشت و طراحی‌هایش را با مداد، خودکار یا مرکب ژاپنی(Sumi) می‌کشید و تصویرسازی‌هایش را در سه کتاب In His Own Write (1964)، A Spaniard in the Works (1965) و Skywriting By Word of Mouth (1987) به چاپ رساند.

اثر جان لنون

اثر جان لنون

اثر جان لنون

از جمله دفترهای‌طراحی جان لنون یک دفترچه یادداشت کوچک است که برای یادگیری زبان ژاپنی در آن تمرین می‌کرده و می‌نوشته.

برگی از دفتریادداشت جان لنون برای یادگیری زبان ژاپنی

برگی از دفتریادداشت جان لنون برای یادگیری زبان ژاپنی

کنار تمرین‌ها و کلمات و توضیحات، هر ورق پر از نقاشی‌های خطی بازیگوشانه است که او وقتی در حال تمرین‌کردن بوده آن‌ها را کشیده. طنزی صمیمانه در طراحی‌های لنون هست که تصویری جذاب از دید لنون به زندگی و زبان ژاپنی برای ما می‌سازد و شوخ طبعی هنرمندانه و خیال‌انگیز او در طراحی‌هایش، به ما اجازه می‌دهد چشم، گوش و عشق او را نسبت به جهان درک کنیم.

برگی از دفتریادداشت جان لنون برای یادگیری زبان ژاپنی

برگی از دفتریادداشت جان لنون برای یادگیری زبان ژاپنی

در روز هشتم دسامبر سال ۱۹۸۰، در حالی که همراه همسرش یوکو اونو به آپارتمان خود در ساختمان داکوتا در شهر نیویورک بازمی‌گشت، به دست یکی از طرفداران سابقش به نام مارک دیوید چپمن به ضرب چهار گلوله کشته شد. لنون در آن زمان تازه ۴۰ ساله شده بود. چپمن خواندن کتاب ناطور دشت اثر سَلینجر را منشأ الهام به قتل رساندن لنون بیان کرده‌است. در سال‌های دهه شصت وقتی خبرنگاری از جان لنون پرسیده بود که مرگش را چگونه تصور می‌کند، گفته بود: «احتمالاً یه دیوونه من رو می‌کشه. چپمن از آن زمان تا به حال در زندان به سر می‌برد.

جان لنونِ خواننده، ترانه‌سرا، موسیقیدان، آهنگساز و شاعر، از معروف‌ترین، شناخته‌شده‌ترین و برجسته‌ترین چهره‌های دنیای موسیقی راک، در انگلستان، به دنیا آمد. او از موثرترین افراد تاریخ موسیقی راک عامه‌پسند در سراسر جهان است و ترانه «تصور کن» که حاصل همکاری او و پل مک‌کارتنی است، از به‌یادماندنی‌ترین و محبوب‌ترین ترانه‌های دوران. لنون مجموعه‌ای از خودش به جا گذاشت که آثار تعداد کمی از هنرمندان محبوب می‌تواند با آن برابری کنند.

جان لنون و یوکو اونو

جان لنون در مدرسه هنر لیورپول درس خوانده بود و همیشه در طول زندگی‌اش نقاشی کرده بود. در سال ۱۹۸۶، یوکو اونو همسر جان لنون از جان کانمکر[۱]، انیماتور برنده جایزه اسکار خواست تا نقاشی‌ها و طرح‌های جان لنون را زنده کند. نتیجه، انیمیشن کوتاه «دفترطراحی جان لنون» بود. اثری سیال و خیال‌انگیز که دنیایی پر مهر و رنگ را پیش چشم ما می‌گذارد.

نقاشی‌های خطی او و کلماتش شباهت زیادی به شل‌ سیلور استاین دارد. تخیل سوررئال لنون در داستان‌ها و اشعارش درخشان است. موقع خواندن داستان‌ها و اشعارش قطعا به یاد لویس کرول نویسنده آلیس در سرزمین عجایب می‌افتید.

برگی از دفترطراحی جان لنون

از طراحی‌ها و نسخه‌های چاپی جان لنون نمایشگاه‌های بسیاری برپا شده. یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نقاشی‌های جان لنون، «قدرت برای مردم» نام دارد. مردی با لباس رسمی با مشت گره‌کرده و افراشته ایستاده است. تصویری که به سرعت ما را به یاد مجسمه آزادی می‌اندازد.

این نقاشی احتمالا سال ۱۹۷۲ کشیده شده، زمانی که لنون و اونو آلبوم «مدتی در شهر نیویورک» را روانه بازار کردند. این آلبوم پنجمین آلبوم مشترک این زوج هنرمند بود که در آن مسائل سیاسی و اجتماعی روز را نقد می‌کردند. در بروشور این آلبوم یک طراحی از لنون قرار داشت که در آن در دست مجسمه آزادی به جای مشعل، مشتی گره‌کرده می‌دیدیم. احتمالا «قدرت برای مردم» نسخه تکمیلی این طراحی باشد.

طراحی مشهور دیگر «قدرت رویا»ست که در آن جان لنون و یوکو اونو زیر درختی دراز کشیده‌اند.

نقاشی سوم «صلح خانوادگی» است که پرتره‌ای از لنون، اونو و پسر کوچکشان شان است. شان در زمان کشته شدن پدرش به دست مارک چاپمن در دسامبر سال ۱۹۸۰ تنها پنج سال داشت.

این نقاشی نیز احتمالا سال ۱۹۷۷ کشیده شده، زمانی که لنون برای یادگیری فن نقاشی جوهر ژاپنی «Sumi» به ژاپن سفر کرده بود.

گر چه جان لنون موسیقی را حرفه خود ساخت اما هنر نقاشی علاقه تمام دوران زندگی لنون بود و او این هنر را گاهی عشق اول خود خطاب می‌کرد. بعد از جدایی از دیگر اعضای گروه بیتلز و متلاشی‌شدن گروه، لنون تمرکز خود را بار دیگر روی طراحی و نقاشی گذاشت و مجموعه‌ای از طراحی ها و لیتوگرافی ها خلق کرد اما مشهورترین نقاشی جان لنون را باید نقاشی ساده از صورت خودش دانست که تا به امروز نیز روی تی‌شرت‌ها، هارمونیک‌ها و حتی روی جلد کتاب‌هایی که در مورد آثار هنری است دیده می‌شود.

خودنگاره جان لنون

پانویس

۱. John canemaker