«از شش‌سالگی شیدای طراحی‌کردن فرم چیزها شدم. با گذشت زمان، وقتی پنجاه ساله بودم، تعداد بی‌شماری از طراحی‌هایم را منتشر کرده بودم اما تمام آن‌چه قبل از هفتادسالگی ساخته‌ام ارزش به‌حساب‌آمدن ندارد. در هفتادوسه‌سالگی کمی درباره ساختار واقعی طبیعت، حیوانات، گیاهان، درختان، پرندگان، ماهی‌ها و حشرات آموختم. در نتیجه، وقتی هشتادساله شوم باید پیشرفت بیشتری کرده باشم، در نودسالگی باید راز چیزها را کشف کنم و در صدسالگی قطعا باید به مقام شگفت‌آوری رسیده باشم و در صدوده‌سالگی، هر چه می‌کشم، خواه یک نقطه باشد خواه یک خط، زنده خواهد بود. به آن‌ها که به اندازه من عمر کنند قول می‌دهم که سر قولم بمانم»[۱]. او این سطور را با آخرین و مناسب‌ترین نامی که برای خودش برگزیده بود امضا کرد: پیرمردی دیوانه طراحی.

عاشق مادرزاد طراحی

هوکوسای در محله هونجو در توکیو متولد شد و از شش‌سالگی عاشق طراحی‌کردن شد. شاید این‌که پدرش آینه‌ساز بود و دور آینه‌ها نقاشی می‌کشید در علاقه‌مندشدن او به نقاشی بی‌تاثیر نبوده باشد. در جوانی به عنوان یک فروشنده در یک کتاب‌فروشی کار می‌کرد. از پانزده تا هجده‌سالگی کار حکاکی روی چوب را نزد یک استاد آموخت و بدیهی است که این آموزش اولیه در زمینه تجارت و چاپ کتاب به پیشرفت هنری او به عنوان یک چاپگر کمک زیادی کرده است. در هجده‌سالگی شاگرد کاتسوکاوا شانشو[۵] شد که هنر نقاشی و چاپ روی لوحه‌های چوبی را آموزش می‌داد. هوکوسای اوکی‌یوئه را از او آموخت و اولین اثرش را با نام مستعار "شانرو" در نوزده‌سالگی چاپ کرد.

طراحی تا گور

هوکوسای خود می‌گفت جنون خاصی برای به تصویر کشیدن چیزهایی که در زندگی روزمره می‌دید داشت و بی‌وقفه هر چه را که می‌دید طراحی می‌کرد. هنرمندی پر انرژی بود و مهم‌ترین آثارش را پس از سن شصت سالگی خلق کرد. زود از خواب بیدار می‌شد و نقاشی‌کردن را آغاز می‌کرد و تا تاریکی هوا نقاشی می‌کرد. این شیوه همیشگی زندگی طولانی و پربار او بود و تا آخرین لحظات زندگی به کار نقاشی ادامه داد. تخمین زده شده تعداد آثار او (نقاشی‌ها، طرح‌ها، آثار چاپ چوبی، تصاویر کتاب‌ها و تصاویر اروتیک) به بیش از ۳۰ هزار قطعه می‌رسد هرچند متاسفانه بسیاری از این آثار و همچنین کارگاه هنر او در یک آتش‌سوزی در سال ۱۸۳۹ از بین رفت.