وقتی حرف از یادداشتبردداری و سیر تاریخی آن به میان میآید، شاید هیچکس به پای توماس ادیسون نرسد. بدون شک، ادیسون سازندهترین و موثرترین مخترع تاریخ امریکا بود. ادیسون ۱۰۹۳ اختراع ثبت کرد که هر یک به نوعی در زندگی ما اثرگذار بوده است. از ژنراتور برق تا قلم استنسیل پنوماتیک (قلمی با سوزن فلزی که در فرایند چاپ کاغذ مورد استفاده قرار میگرفت و یکی از مهمترین وسایل اولیهای بود که به شکلی موثر به کپی اسناد میپرداخت و به اولین قلم الکتریکی تتو نیز معروف است) تا مخزن باتری و فرستنده تلفن.در تمام این مراحل، دفترهای یادداشت همیشه همراه ادیسون بودند و جزئیات اختراعات و مدیریت آزمایشگاههای ادیسون را در خود جای دادهاند.
ادیسون یکی از تواناترین یادداشتبردارانی است که ما تا به حال دیدهایم: او پنج میلیون صفحه یادداشت نوشت که بیشتر آنها سوابق تجاری، مکاتبات حقوقی، مداخل و نوشتههایی است که زندگی درخشان او را ثبت کرده و به شیوه پیچیدهای همه جنبههای کار او از دفترهای مالی گرفته تا قوانین ثبت اختراع را پیش رویمان میگذارد.در ادامه خلاصه مصاحبه Evernote با پاول اسرائیل[۱]، مدیر و وایراستار ارشد پروژههای توماس ادیسون واقع در دانشگاه راتگرز[۲]در نیوجرسی را میخوانید که در وبلاگ Evernote منتشر شده است. احتمالا برای گفتوگو درباره میراث ادیسون، هیچکس بیش از تیمی که سه دهه گذشته را صرف مطالعه خیلی دقیق یادداشتهای ادیسون کرده است، شایسته نباشد.
پوستر اختراع لامپ توسط ادیسون
... دانشگاه راتگرز جایی است که تیم پروژه مطالعات مقالات و یادداشتهای ادیسون در آن مستقر است. ما این پنج میلیون سند را در اینجا مرور، ویرایش و رونویسی میکنیم تا بفهمیم ادیسون در چه زمینههایی تحقیق و پژوهش میکرده و این اطلاعات را در دسترس همگان قرار دهیم. وقتی کار را شروع کردیم، فکر میکردیم تنها ۱/۵ میلیون صفحه وجود دارد اما تخمین امروز ما ۵میلیون نسخه است که ۳۰ هزارتای آن را در آرشیوها و مجموعههای خصوصی شناسایی کردهایم.
ادیسون برای ثبت مشاهدات، روند کارش و آنچه حین کار به آن فکر میکرد، نیاز داشت که همه چیز را از ابتدای کار و روند پیشرفت آن را ثبت کند. یک دفتر استاندارند با ابعاد ۶در۹ با ۲۸۵ ورق درست کرده بود تا همراهش داشته باشد. به خصوص در اواخر کارش، دوست داشت همیشه یک دفترچه جیبی همراهش داشته باشد. اینگونه بود که میتوانست برای اهدافش و آنچه میخواست در آزمایشگاه پیش ببرد همیشه از نظر ذهنی آماده باشد.
متاسفانه خیر. و این باعث میشد بازیابی اطلاعات در دفترهای او واقعا مشکل باشد. گاهی حین مطالعه و تحقیق به یادداشتی میرسیدیم که باید به خاطرش باید به عقب برمیگشتیم تا در صفحات یا دفترهای دیگر دنبال مطلب خاصی بگردیم که به یادداشت فعلی مربوط بود. در آن زمان هم مخصوصا در گیر و دار روند ثبت اختراع، دسترسیداشتن به اطلاعات داخل دفترها بسیار مهم بوده اما من فکر میکنم ادیسون سعی میکرده شخصا، هر روز ذهنی و فیزیکی با کارها سروکله بزند. جستوجو کند و با آنچه در آزمایشگاه میگذشته مواجه شود و همیشه در جریان همه چیز باشد و در این صورت بوده که میتوانسته در روند کارهای گوناگون و زیادش پیش برود.
_میتوانیم بگوییم ادیسون اولین کسی است که لیست کارهای روزانه نوشته؟
نه، گفتنش مشکل است اما اینکار را خیلی دوست داشته. وقتی اولین آزمایشگاه بزرگش را در نیویورک افتتاح کرد، او و دستیارانش همگی لیست کارهای روزانه داشتند تا طبق برنامهها پیش بروند. وقتی دیگر آزمایشگاههایش را هم راهاندازی کرد، این شیوه را اجرا کرد. لابهلای دفترهای ادیسون پر از این لیستها است. این یکی از مشهورترین لیستهای اوست:
با اینکه ادیسون کار خود را به عنوان یک مخترع حرفهای از سال۱۸۶۹ آغاز کرد، تا سال ۱۸۷۱ تلاشی برای ثبت سوابق آزمایشگاه خود نکرد. ثبت و ضبطهای او در دفتریادداشت از اکتبر ۱۸۷۰ آغاز میشود. وقتی که یک دفترجیبی را شروع کرد و آن را با این یادداشت به اتمام رساند: «از این به بعد گزارش و شرح کامل آزمایشاتم را ثبت خواهم کرد».
تصمیم ادیسون برای ثبت کامل فعالیتهایش در زمینه هر اختراعی، خیلی زود به بیش از ده دفتریادداشت در اندازهها و اشکال مختلف رسید که بیشترشان پر از طراحیهای جالب بودند. ادیسون صفحه اول دفتریادداشتهایش را تاریخ میزد و امضا میکرد. در کنار دفترهای جیبی، او و همکارانش در روند تحقیقات از کاغذهای بزرگ بیشماری برای ثبت ایدههایشان استفاده میکردند. بخش زیادی از این کاغذها با نقل مکان ادیسون از نیوارک[۳] به پارک منلو[۴] در سال ۱۸۷۶ از بین رفت. بعید نیست که دشواری کنارهمنگهداشتن آن حجم از کاغذ باعث این نتیجه ناگوار شده باشد.
پس از آن بود که بخش زیادی از یادداشتهایی که روی تکهکاغذهای پراکنده مینوشت را در دفتریادداشتهایش میچسباند تا مطمئن شود که گم نمیشوند. با اینحال ادیسون روش منظمی برای یاددشتبرداریهایش نداشت و یادداشتهای مرتبط به هم، به شکل پراکندهای در دفترهای یادداشتش نوشته شدهاند.
ادیسون و همکارانش در کل روند آزمایشات و اختراعات، دفترچههای جیبی به همراه داشتند. اما به طور مشخص، ادیسون یادداشتبرداری منظم را از سال ۱۸۷۷ آغاز کرد و در تمام طول زندگیاش به این کار ادامه داد. او دفترهای مختلف یادداشتش را در اطراف آزمایشگاه و هرکدام را در محل بررسی اختراع بهخصوصی میگذاشت و اغلب مطالبی بی از صرف انجام آن آزمایش در آنها ثبت میکرد.
پانوشت:
۱. Paul Israel
۲. Rutgers University
۳. Newark
۴. Menlo Park
منبع بخش دوم متن: edison.rutgers.edu