برگی از سفرنامه لوکوربوزیه جوان

«من ترجیح می‌دهم طراحی کنم تا حرف بزنم. طراحی‌کردن سریع‌تر است و جای کمتری برای دروغ‌ باقی می‌گذارد. طراحی‌کردن در یک دفترچه... پیش از هر چیز به شما می‌آموزد که نگاه کنید سپس مشاهده کنید و در آخر شاید کشف کنید و این‌گونه است که شاید به شما الهام شود»

_لوکوربوزیه

دفترچه‌های طراحی: قلمرو جان‌سخت معماران

طراحی‌کردن بخشی از قلمرو معماران است و دفترچه‌های طراحی قدمتی طولانی در عرصه معماری دارند. اولین دفترچه‌های طراحی با سفارش قبلی ساخته می‌شدند و در اواخر قرن هجدهم، خرید دفترچه‌های آماده از صحافان و دفترچه‌سازان امکان‌پذیر شد. اما نمی‌توان به سادگی نتیجه گرفت داشتن دفترچه‌طراحی یک سنت قدیمی‌ست و این‌روزها با وجود بی‌شمار برنامه‌های دیجیتالی برای طراحی، داشتن یک دفترچه دیگر کاربردی ندارد. طراحی‌کردن خیلی بیشتر و پیچیده‌تر از خط‌کشیدن روی کاغذ است. مداد و دفترچه هنوز هم که هنوز است ارتباط بی‌واسطه‌تری با امر خلاق دارد.

دفترچه طراحی و یادداشت‌های Chema Pastrana، دانشجوی معماری

همراه‌داشتن یک دفترچه‌طراحی از ملزومات یک معمار یا دانشجوی معماری است چرا که دفترچه‌طراحی، سند مهمی از مطالعات و مشاهدات معماران به شمار می‌آیند. بستری برای یادداشت ایده‌ها و برنامه‌ریزی‌ها است و در عین حال فضایی شخصی برای آزادانه فکر کردن و نوشتن. مثل نوعی دفترچه خاطرات که کلمه‌ها و تصویرها را در خود و کنار هم جای می‌دهد. بنابراین توجه به جنس کاغذ و ماندگاری آن، استحکام جلد دفترچه در برابر سایش و عوامل بیرونی بسیار مهم است.

برگی از یک دفترچه معماری

طرح‌های معماری همه درباره برقراری ارتباط بین ایده‌ها هستند. خواه برای حل مشکلات اولیه طراحی کنیم یا در حال فکرکردن بر جزئیات باشیم، طراحی‌کردن راه موثری برای کشف مسائل و تفکرکردن درباره آن‌ها است. طراحی‌کردن پیش از اجرا در نرم‌افزارها یا دیجیتالی‌شدن، می‌تواند به استخراج ایده‌های بی‌نظیری منجر شود.

طراحی برای یک فضای داخلی، Edwin Landseer Lutyens، موزه ویکتوریا و آلبرت

روی کاغذ بیاورید تا بفهمید

«من تمام‌وقت طراحی می‌کنم. بی‌شمار کاغذ آ4 و آ3 مرا احاطه کرده‌اند. من بی‌وقفه تلاش می‌کنم مسائل و جزئیات ایده‌هایم را حل کنم و برایم مهم و ضروری است که بدانم هر بخش از این جزئیات چگونه به نظر می‌رسند. چگونه مواد به هم می‌پیوندند و در سه‌بعد کار می‌کنند. وقتی تمام این‌ها را برای خودم می‌کشم، جواب این سوال‌ها را می‌فهمم. تصورکردن ایده‌ها خیلی غریب است. طراحی‌کردن ابزاری برای توسعه ذهن است. برخلاف بیشتر نقاشی‌ها و یادداشت‌هایی که در مراحل دیزاین خلق می‌شوند، آن‌هایی که در دفترچه‌ای کشیده شده‌اند، برداشت شخصی‌تری از افکار، مشاهدات، مسائل و خاطرات هستند. معماران از دفترچه‌های طراحی با روش‌های بسیاری می‌توانند استفاده کنند- تا اشیا را ثبت کنند و یادداشت‌هایی بر اساس مشاهداتشان بسازند، تا خاطرات را بایگانی کنند، تجربه‌ها و سیاحت‌هایشان را ضبط کنند و مسائل را حل کنند. من برای خلق یک طراحی زیبا طراحی نمی‌کنم. طراحی می‌کنم تا ایده‌هایم را تحقق ببخشم.

اِوا یِجیچنا[۱]، معمار معاصر چک

طراحی اِوا یِجیچنا در موزه ویکتوریا و آلبرت

طراحی اِوا یِجیچنا در موزه ویکتوریا و آلبرت

طراحی اِوا یِجیچنا در موزه ویکتوریا و آلبرت

نمی‌توانید یک ساختمان را در سرتان نگه دارید

«طراحی‌کردن یک ابزار تفکر است. راهی برای تجسم فضای اطراف... من طراحی‌های کوچکی می‌کشم، بسیار فضایی[۵] و نه فنی. این‌که می‌توانم یک ایده را بکشم و آن را خیلی سریع ببینم را خیلی دوست دارم. تا زمانی که ایده‌تان را ترسیم نکرده‌اید، نمی‌توانید حتی ساده‌ترین نسبت‌ها را قضاوت کنید و بسنجید. ایده‌تان تا زمانی که روی کاغذ پیاده نشود واقعی نمی‌شود. نمی‌توانید یک ساختمان را در سرتان نگه دارید. من دفترچه‌طراحی‌ام را به کسی نشان نمی‌دهم چون بسیار خصوصی است. در دفترچه من بیشتر طراحی‌ها شلخته هستند و خیلی خوب نیستند. من این ایده را دوست ندارم که دفترچه طراحی خود را باز کنید و به دیگران نشان دهید. قرار نیست که دفترچه شما زیبا و بی‌نقص باشد».

پیتر سنت جان[۲]، معمار معاصر انگلیسی

Michael Malone، برگی از سفرنامه

آزادی بدون ساختار، «تفکر وحشی»

از آن‌جا که دفترچه‌های طراحی معمولا خصوصی هستند، این آزادی را به ما می‌دهند که هر طور دوست داریم در آن‌ها طراحی کنیم. می‌توان نقاشی‌ها را ناتمام گذاشت، اشتباهات و پاک‌کردن‌ها مجاز است و این نقاشی‌ها قرار نیست به اشتراک گذاشته شوند یا به عنوان راهی برای ارتباط برقرارکردن با دیگران باشند پس نظم یا حس آن‌ها می‌تواند شخصی باشد. دفترچه طراحی می‌تواند موزه‌ای خیال‌پردازانه برای شخصی باشد که آن را ساخته است. طراحی‌کردن غالبا یک فرایند خطی نیست، بلکه درکنار هم جمع‌کردن افکار، مشاهدات، اختراعات و فرایند شناسایی و حل مشکلات است. برای یک دانشجو یا محقق، دفترچه‌های طراحی(دیزاین) می‌توانند بینشی از روند طراحی ارائه دهند. هرمان هرتزبرگر[۳]، معمار هلندی، آزادی بدون ساختار را «تفکر وحشی» می‌نامد و نمونه‌های بسیاری از تفکر وحشی را می‌توان در مجموعه کتابچه‌های طراحی موزه ویکتوریا و آلبرت و مجموعه‌های مشارکتی معماری RIBA پیدا کرد.

دفترچه‌ها: تاریخچه ساخت یک بنا

دفترچه‌های طراحی قابل‌حمل هستند و به همین دلیل برای نگهداری اطلاعات مفیدی که یک معمار به آن نیاز پیدا می‌کند استفاده می‌شوند. بازدید از یک محل غالبا به صورت حاشیه‌نویسی‌ها و اندازه‌گیری‌ها و نقشه‌برداری‌ها همراه یادداشت‌برداری‌ها، شرایط و اولین برداشت‌ها در دفترچه طراحی ثبت می‌شود. نوع دیگر تحلیل و اندازه‌گیری، ثبت دقیق جزئیات تاریخی است. مورخان و تصویرگران معماری، یادداشت‌های بصری را در میان یادداشت‌های نوشته‌شده خود نگه می‌دارند. برخی از معماران دفترچه‌های طراحی خود را برای جمع‌آوری شواهد و مدارک پیشین کار خود استفاده می‌کردند.

یکی از طراحی‌های Michelangelo برای ساخت گنبد کلیسای سنت پیتر

یکی از طراحی‌های Michelangelo برای ساخت گنبد کلیسای سنت پیتر

یکی از طراحی‌های معمارانه Michelangelo

دفتر خودمانی، دفتر تخصصی

«من دو نوع دفترچه طراحی دارم. دفترچه‌های طراحی تفریحی که برای طراحی‌کردن در خیابان، انعکاس کوه‌ها در دریاچه‌ها و به طور کلی برای طراحی منظره‌پردازانه است و من این دفترچه را غروب‌ها در گردش یا در به مسافرت همراهم می‌برم. دیگری دفترچه‌های مخصوص پروژه‌های من است که برای جمع‌آوری اطلاعات و ثبت فرایندهای تفکر بصری من هستند»

کیم ویلکی[۴]، طراح باغ و فضای سبز

Michael Malone، برگی از سفرنامه

سفرنامه معمارانه

مایک مالون در سال ۱۹۸۱ در سفر چهارروزه‌اش به ونیز این طراحی‌ها را کشیده است. برداشت‌ها و یادداشت‌هایی معمارانه از ونیز. یک سفرنامه به‌خصوص از جنس ساختمان‌ها و ظرافت‌های معماری. او بیش از سی‌سال است که از دفترچه‌طراحی استفاده می‌کند. بررسی این طراحی‌ها بسیار جالب است حتی اگر ندانیم چرا او تصمیم گرفته است این طرح‌ها را بکشد. طراحی‌های او از سایت lifeofanarchitect انتخاب شده‌اند.

Michael Malone، برگی از سفرنامه

Michael Malone، برگی از سفرنامه

Michael Malone، برگی از سفرنامه

Michael Malone، برگی از سفرنامه

Michael Malone، برگی از سفرنامه

پانویس:

۱.Eva Jiřičná

۲. Peter St John

۳.Herman Hertzberger

۴.Kim Wilkie

۴. spatial sketch

این متن ترجمه و تلخیص از مقاله Architects and Their Sketchbooks از سایت موزه ویکتوریا و آلبرت است.